Làng chuồn chuồn tre Thạch Xá là nơi sản sinh ra những cánh chuồn chuồn bằng tre rực rỡ sắc màu, có thể đậu thăng bằng ở khắp mọi nơi. Trong bài viết sau đây, JAVICO sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về làng nghề này.
Làng chuồn chuồn tre Thạch Xá ở đâu?
Làng chuồn chuồn tre Thạch Xá nằm dưới chân chùa Tây Phương, thuộc xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, Hà Nội, cách trung tâm thành phố khoảng hơn 30km về phía Tây.
Lịch sử làng chuồn chuồn tre Thạch Xá
Nằm ở vùng đất cổ Thạch Thất có lịch sử, văn hóa lâu đời và có tới 50 làng nghề, làng nghề truyền thống khác nhau, làng nghề chuồn chuồn tre Thạch Xá là một trong những làng nghề nổi tiếng của Hà Nội.
Làng nghề chuồn chuồn tre Thạch Xá rất nổi tiếng ở Hà Nội. (Ảnh từ Internet)
Tính đến nay, làng chuồn chuồn tre Thạch Xá đã có lịch sử hình thành và phát triển kéo dài hơn 20 năm. Những cánh chuồn chuồn tre ban đầu còn đơn giản, qua thời gian ngày càng trở nên đẹp mắt, sinh động và thu hút hơn.
Các sản phẩm của làng chuồn chuồn tre Thạch Xá
Sản phẩm của làng nghề làm chuồn chuồn tre Thạch Xá không chỉ có chuồn chuồn tre mà còn có cả những con bướm, con chim, con công, con rùa…
Dưới đây là hình ảnh những sản phẩm đặc sắc của làng chuồn chuồn tre Thạch Xá (hình ảnh sưu tầm từ Internet):
Cách làm chuồn chuồn tre Thạch Xá
Nhìn thì có vẻ đơn giản nhưng để tạo ra được những chú chuồn chuồn tre Thạch Xá đủ màu sắc, có thể đậu thăng bằng ở khắp mọi nơi thì lại rất kì công, mỗi sản phẩm thành hình đều phải trải qua hàng chục công đoạn khác nhau.
Ở khâu chọn vật liệu, người thợ phải rất kĩ lưỡng chọn ra những thân tre bánh tẻ không non, không già, tre phải là tre khô tự nhiên chứ không phải tre ngâm nước và đảm bảo tre không bị mối mọt.
Nguồn nguyên liệu tre được người thợ Thạch Xá chọn lựa cẩn thận. (Ảnh từ Internet)
Sau đó, người thợ sẽ tiến hành cạo sạch đi lớp vỏ tre bên ngoài và phơi cho tre khô. Xử lý tre xong, người thợ sẽ chẻ thanh tre, vót tre cho nhẵn thành các mảnh cánh, thân… rồi uốn cong phần mỏ, khoan lỗ, tra cánh.
Người thợ làm chuồn chuồn tre Thạch Xá chẻ tre thành thanh nhỏ. (Ảnh từ Internet)
Tre được chuốt gọt để tạo hình cánh, thân… (Ảnh từ Internet)
Chuồn chuồn tre sau khi ghép cánh có thể đậu thăng bằng ở mọi nơi. (Ảnh từ Internet)
Khi đã hoàn tất khâu tạo hình sơ bộ, chuồn chuồn tre sẽ được đem đi phơi khô dưới nắng khoảng 2 ngày, vừa để bề mặt tre khô ráo giúp bám dính sơn tốt hơn, vừa để tăng độ bền, hạn chế sự cong vênh, nứt nẻ của tre. Sau đó, người thợ sẽ thực hiện sơn màu lót và phơi cho sơn khô.
Chuồn chuồn tre được sơn màu lót rực rỡ trước khi trang trí hoa văn, họa tiết. (Ảnh từ Internet)
Cuối cùng, người thợ sẽ vẽ họa tiết và phơi lại lần cuối để màu khô hoàn toàn, tạo ra một sản phẩm chuồn chuồn tre Thạch Xá hoàn chỉnh rực rỡ sắc màu.
Chuồn chuồn tre thành phẩm sau khi được người thợ vẽ trang trí những hoa văn đẹp mắt. (Ảnh từ Internet)
Điểm đặc biệt của sản phẩm chuồn chuồn tre Thạch Xá là sử dụng nguyên lí cân bằng trọng lực để giúp chuồn chuồn tre có thể tự đậu thăng bằng ở bất cứ đâu. Vì thế, người thợ cần phải vót thân, cánh chuồn chuồn một cách tỉ mỉ theo đúng tỉ lệ, khi ghép cánh chuồn chuồn vào phần thân cũng phải thật khéo léo để hai cánh được căn đối xứng một cách chính xác, có thế thì chuồn chuồn mới đậu vững được.
Ngoài ra, chuồn chuồn tre Thạch Xá cũng được trang trí với nhiều hoa văn, họa tiết bắt mắt, điều này đòi hỏi người thợ phải thật tinh tế trong việc lựa chọn màu sắc và cẩn thận trong khâu sơn, vẽ để tránh tình trạng loang màu.
Sự phát triển của làng nghề chuồn chuồn tre Thạch Xá hiện nay
Sản phẩm chuồn chuồn tre Thạch Xá ban đầu chủ yếu được dùng làm đồ chơi cho trẻ em, ngày nay còn trở thành đồ trang trí cho góc học tập, làm việc, không gian nội thất… của người lớn, trở thành quà lưu niệm cho du khách phương xa khi đến Hà Nội, khi đến Việt Nam.
Không chỉ trẻ nhỏ, người lớn cũng rất yêu thích sản phẩm chuồn chuồn tre Thạch Xá. (Ảnh từ Internet)
Không chỉ được tiêu thụ trong nước, sản phẩm chuồn chuồn tre và các con vật khác bằng tre, gỗ của làng nghề Thạch Xá cũng rất được khách nước ngoài ưa thích, được xuất khẩu tới nhiều thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc… Đặc biệt, người Nhật vốn yêu thích các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ tre, gỗ và văn hóa, nghệ thuật Nhật Bản cũng rất coi trọng các loại côn trùng nên sản phẩm chuồn chuồn tre Thạch Xá đặc biệt được ưa chuộng tại xứ sở mặt trời mọc.
Bên cạnh đó, làng chuồn chuồn tre Thạch Xá cũng phát triển hoạt động du lịch làng nghề, du khách đến đây sẽ vừa được giới thiệu về làng nghề, vừa được tự trải nghiệm tô màu, trang trí chuồn chuồn tre.
Du khách thích thú khi được tự tay trang trí chuồn chuồn tre ở làng nghề Thạch Xá. (Ảnh từ Internet)
Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về làng nghề chuồn chuồn tre Thạch Xá và thêm trân trọng công sức của người thợ thủ công đang tạo ra những món quà lưu giữ tuổi thơ của bao người.
