Vùng đất Bình Định không chỉ có những bãi biển đẹp, những nét văn hoá đặc sắc của miền đất võ mà còn có rất nhiều những làng nghề truyền thống. Trong bài viết này, JAVICO sẽ giới thiệu tới bạn các làng nghề Bình Định nổi tiếng nhất.
Làng bánh tráng Trường Cửu
Làng bánh tráng Trường Cửu thuộc xã Nhơn Lộc, thị xã An Nhơn, có lịch sử làm nghề đã hàng trăm năm nay. Để làm ra sản phẩm bánh tráng Trường Cửu, cần trải qua rất nhiều công đoạn, từ ngâm gạo, xay gạo cho tới pha bột, tráng bánh, phơi bánh.
Bánh tráng Trường Cửu có 3 loại là bánh tráng mè nướng, bánh tráng vuông cuốn chả ram và bánh tráng nhúng, được làm từ bột gạo, bột mì và mè trắng hoặc mè đen, nổi tiếng tròn, đẹp, dẻo, thơm mà không bị bở.
Làng dệt chiếu Hoài Châu Bắc
Nghề dệt chiếu cói là nghề truyền thống có tuổi đời đã hơn 300 năm ở xã Hoài Châu Bắc, thị xã Hoài Nhơn. Chiếu cói Hoài Châu Bắc nổi tiếng với màu sắc tươi tắn, sự dẻo dai và óng mượt, có đủ loại chiếu trơn, chiếu hoa với các khổ rộng, khổ hẹp khác nhau.
Chiếu trơn được dệt từ sợi cói trắng tự nhiên, có vẻ đẹp mộc mạc, bình dị. Chiếu hoa được dệt từ sợi cói trắng và sợi cói được nhuộm màu xen kẽ nhau, có nhiều mẫu hoa văn như chiếu hoa râm, chiếu con cờ, chiếu gấm, chiếu long phụng, chiếu vảy ốc…
Làng dệt thổ cẩm Hà Ri
Làng dệt thổ cẩm Hà Ri nằm ở xã Vĩnh Hiệp, huyện Vĩnh Thạnh, được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Những tấm thổ cẩm Hà Ri được dệt từ sợi bông, sợi gai hoặc sợi len, loại sợi nào cũng cần trải qua nhiều bước chuẩn bị và sơ chế.
Nét đặc sắc của sản phẩm thổ cẩm Hà Ri nằm ở những hoạ tiết hoa văn hình học dạng đường thẳng, đường cong, hình tam giác độc đáo, những màu sắc tươi sáng, sống động được nhuộm từ các loại củ, vỏ cây rừng.
Làng đúc đồng Bằng Châu
Làng nghề đúc đồng Bằng Châu nằm ở xã Đập Đá, huyện An Nhơn, có lịch sử đã hơn 200 năm. Để cho ra đời một sản phẩm đúc đồng Bằng Châu hoàn chỉnh, cần trải qua nhiều công đoạn khác nhau, từ làm khuôn, sơn khuôn cho đến nấu đồng, đúc đồng.
Làng nghề đúc đồng Bằng Châu có nhiều sản phẩm khác nhau từ đồ gia dụng như mâm, nồi, chảo cho tới các loại đồ thờ, đồ trang trí như tượng, chuông, đài thờ, đèn thờ, khay, hộp trầu cau, cồng chiêng…
Bên cạnh các sản phẩm đúc từ đồng, làng nghề Bằng Châu còn có cả những sản phẩm đúc từ nhôm, gang như đầu nối ống nước, các loại bánh đà, bánh đai…
Làng gốm Vân Sơn
Làng nghề gốm Vân Sơn thuộc xã Nhơn Hậu, thị xã An Nhơn. Gốm Vân Sơn là gốm đất nung, thừa hưởng kĩ thuật làm gốm của người Chăm, không quá cầu kì, chau truốt mà mang vẻ đẹp chân chất, trầm ấm đặc trưng. Các sản phẩm của làng nghề vô cùng phong phú, có đủ loại chum, ang, chậu kiểng, nồi, ấm…
Làng hoa kiểng Bình Lâm
Làng nghề hoa kiểng Bình Lâm nằm ở xã Phước Hoà, huyện Tuy Phước. Nghề trồng hoa kiểng ở đây đã hình thành từ những năm 2000. Các loại hoa chủ lực của làng hoa Bình Lâm là các loại cúc, hoa vạn thọ, hoa đồng tiền, hoa lay ơn, hoa dạ yến thảo, hoa giấy, hoa mai vàng, hoa phong lan, hoa kiểng lá…
Làng mai cảnh Háo Đức
Làng mai cảnh Háo Đức thuộc xã Nhơn An, huyện An Nhơn, là một trong những làng nghề trồng hoa mai nức tiếng cả nước. Các loại mai cảnh ở làng nghề Háo Đức có nhiều dáng khác nhau, từ mai cổ thụ, mai dáng long cho tới mai bonsai, mai phân tầng… Để tạo ra một cây mai kiểng, thời gian tạo dáng cho cây nhanh thì mất khoảng 3 – 4 năm, lâu thì mất khoảng 10 – 20 năm, thời gian càng lâu thì giá trị của cây càng lớn.
Làng nón lá Thuận Hạnh
Làng nghề nón lá Thuận Hạnh nằm ở xã Bình Thuận, huyện Tây Sơn, đã có truyền thống làm nón lá hàng trăm năm. Nón lá trắng truyền thống của làng nghề Thuận Hạnh được làm từ lá kè, phần vành nón làm từ tre, phần nan đan sườn làm từ cây giang hoặc cây lồ ô, mỗi chiếc nón lá phải trải qua 7 công đoạn mới thành hình hoàn chỉnh.
Ngoài nón lá trắng truyền thống, làng nghề Thuận Hạnh còn sản xuất ra rất nhiều loại mũ nón khác như nón Bắc, nón Quang Trung, nón bài thơ… để đáp ứng những nhu cầu sử dụng khác nhau của khách hàng.
Làng nón ngựa Phú Gia
Làng nón ngựa Phú Gia nằm ở xã Cát Tường, huyện Phù Cát, có lịch sử làm nón ngựa đã hơn 300 năm. Sở dĩ có cái tên nón ngựa là vì sản phẩm ban đầu được sử dụng chủ yếu để phục vụ cho vua, quan đội khi cưỡi ngựa.
Chiếc nón ngựa truyền thống được làm từ lá kè, cật giang và rễ dứa, phải trải qua 10 công đoạn khác nhau mới cho ra đời được một chiếc nón hoàn chỉnh. Trên chiếc nón ngựa Phú Gia thường có các hoạ tiết hình đám mây, hoa sen, long ly quy phượng, bầu rượu… Đặc biệt, độ bền của chiếc nón ngựa có thể lên tới 150 – 200 năm.
Làng rèn Tây Phương Danh
Làng nghề rèn Tây Phương Danh nằm ở phường Đập Đá, thị xã An Nhơn, có lịch sử làm nghề đã cả vài trăm năm. Cụ Đào Giã Tượng là người đã mang nghề rèn truyền dạy cho người dân nơi đây. Hằng năm, cứ vào ngày 12/2 âm lịch là người dân Tây Phương Danh lại tổ chức lễ hội để tưởng nhớ công lao của vị tổ nghề.
Các sản phẩm của làng nghề chủ yếu là các loại nông cụ phục vụ hoạt động sản xuất nông nghiệp. Trong thời kì chống ngoại xâm, làng nghề rèn Tây Phương Danh còn sản xuất vũ khí phục vụ hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc.
Làng rượu Bàu Đá
Làng rượu Bàu Đá nằm ở xã Nhơn Lộc, huyện An Nhơn, nổi tiếng với nghề nấu rượu đã hàng trăm năm nay. Rượu Bàu Đá nổi tiếng là ngon và có hương thơm đặc trưng nhờ được nấu từ nước lấy từ mạch ngầm của Bàu Đá.
Rượu Bàu Đá được nấu thủ công và có nhiều loại khác nhau như rượu Bàu Đá gạo nấu từ gạo tẻ, rượu Bàu Đá nếp nấu từ gạo nếp cái hoa vàng, rượu Bàu Đá đậu xanh được nấu từ đậu xanh…
Làng tiện gỗ mĩ nghệ Nhơn Hậu
Làng tiện gỗ mĩ nghệ Nhơn Hậu nằm ở xã Nhơn Hậu, thị xã An Nhơn. Sản phẩm của làng nghề không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn được xuất khẩu sang Nhật Bản, Đài Loan, Trung Quốc… nhờ sự tinh xảo, chất lượng và mang đậm những nét đặc trưng nổi bật của văn hoá Bình Định.
Các sản phẩm của làng tiện gỗ mĩ nghệ Nhơn Hậu có đủ loại từ án thờ, lục bình, lư hương, chân đèn cho tới bộ bình trà, gạt tàn, quả địa cầu… Trong đó, nổi bật nhất là các loại lục bình khảm trai, khảm ốc xà cừ, lục bình chạm, đục, lộng hình muông thú, hình hoa…
Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về những làng nghề nổi tiếng của vùng đất Bình Định.
